Döküm Kumu

Döküm kumları genel olarak 0.05-2 mm boyutlarındaki mineral taneleridir. 2 tür döküm kumu vardır. Bunlar; doğal kumlar ve sentetik kumlardır. Doğal kumlar, doğadan nasıl elde ediliyorlarsa o şekilde kullanılırlar. Yani herhangi bir işleme tabi tutulmazlar.

Doğal kalıp kumunun en kullanılabilir özelliği nemi uzun süre bünyesinde tutabiliyor olmasıdır. En kötü yanı ise özelliklerinin değişken (kararsız bir yapıda) olmasıdır. Ama piyasada genellikle sentetik kum kullanılır.

Sentetik kumlar doğal kumların işlenmiş (yıkanmış, empüriteleri giderilmiş) ve elenerek istenilen tane boyutuna ve şekline getirilmiş kumlardır. Bu nedenle daha az depolamaya ihtiyaç vardır. Sentetik kumlar her yerde aynı özelliği gösterdiği için ayrılmazlar ve bir arada bulunabilirler. Dökümü yapılacak metal için kum buradan alınır ve kalıplanır. Bu da tasarruf demektir. Ama sentetik kumların en önemli özelliği gaz geçirgenliğinin fazla olması ve daha refrakter (sıcaklığa dayanabilme) özellikte olmasıdır. Bunun yanında sentetik kumlar doğal kumlara nazaran daha kararlı yapıdadırlar ve proses kontrol edilebilirdir.

İkincil olarak beklenen en önemli parametre mukavemettir. Döküm kumu hem yaş hem de kuru mukavemete sahip olmalıdır. Eğer gereken mukavemet sağlanamazsa döküm esnasında veya dökümden sonra kalıp parçalanır. Gaz geçirgenliğini arttırmak için köşeli geometride kum kullanılmalıdır ki gereken gaz çıkış boşlukları oluşsun. Ama bunun yanında bu boşluk çok artarsa mukavemet düşecektir. Bunun oranıyla ilgili Alman (DIN) ve Türk (TS) standartları mevcuttur. Tane boyutunun düşmesi ve tane şeklinin küreselleşmesi gaz geçirgenliğini azaltacaktır. Dolayısı ile bunlardan kaçınmak gerekir.

Döküm kumları 4 çeşittir

Bunlar; silis kumu, zirkon kumu, kromit kumu ve olivin kumudur. Silis (SiO2) kumu piyasada en çok kullanılan kum çeşididir. Çünkü hem en ucuzdur hem de yüksek refrakterlik gösterir ( 2073 K ). Zirkon kumu (ZrSiO4) ise silis kumuna göre 2 kat daha yüksek yoğunluğa (özgül ağırlığa) ve yüksek ısıl iletkenliğe sahiptir. Zirkon kumunu önemli kılan en yüksek parametrede budur. Eğer elinizde hızlı katılaşmasını istediğiniz yani tane yapısını her yerde homojen istediğiniz bir döküm malzemesi varsa zirkon kumu kullanırsınız. Ama zirkon kumu silis kumuna nazaran daha pahalıdır.